ย้อนกลับไปช่วงอดีต วิดีโอเกมเคยมีเทรนด์เป็นการแจกแผ่น CD Demo Disc ตามนิตยสารเกม, แผ่นเกม หรืองานมหกรรมต่าง ๆ เพื่อให้เราชาวเกมเมอร์ได้ทดลองเล่นเกมใหม่ ๆ หลายเกม แต่อย่างไรก็ตาม เทรนด์ดังกล่าวกลับเริ่มหายไปในเกมยุคใหม่ และดูเหมือนว่าเกมเวอร์ชัน Demo จะเริ่มหาเล่นยากเข้าไปทุกที เพราะอะไรทำไมยุคนี้เกมใหม่ ๆ ถึงมี Demo น้อยลง ? บทความนี้มีคำตอบ
ต้นกำเนิดของเกมเวอร์ชัน Demo
เกมเวอร์ชัน Demo คาดว่าถือกำเนิดขึ้นในช่วงต้นปี 1990 ที่ทีมพัฒนาเกม PC บางส่วน มีการนำเนื้อหาเกมขนาดเล็กมาใส่ใน Floppy Disc แล้วผลิตเป็นแผ่นเกม Demo ให้ทุกคนสามารถรับได้ฟรี เพื่อเกมเมอร์จะหยิบไปเล่น เพื่อใช้ในการประกอบการตัดสินใจ ถ้าหากถูกอกถูกใจ ก็สามารถซื้อเกมเวอร์ชันเต็มในเวลาถัดมา
แต่อย่างไรก็ตาม เนื่องจากช่วงกลางของปี 1990 ซึ่งเป็นยุคที่เกมเริ่มใช้ภาพกราฟิกสามมิติอย่างเต็มตัว ก็ส่งผลทำให้เกมมีการใช้เนื้อที่เยอะขึ้นจน Floppy Disc ไม่มีพื้นที่เพียงพอสำหรับการใส่เกมเวอร์ชัน Demo อีกต่อไป ด้วยเหตุผลดังกล่าว เกมเวอร์ชัน Demo จึงหันมาไปใช้เป็นแผ่น CD แล้วมีพัฒนาการไปเรื่อย ๆ จนใช้แผ่น DVD ไปจนถึงการดาวน์โหลดฟรีผ่านอินเทอร์เน็ตในที่สุด
จากเดิมที่เกมเวอร์ชัน Demo เคยหาได้ตามร้านขายเกม ก็เริ่มหันมาเปลี่ยนเป็นการแจก CD รวมเกม Demo ให้เล่นฟรีผ่านการซื้อนิตยสารเกม หรือแถมเป็น CD แผ่นที่สองเมื่อซื้อกล่องเกม แล้วหลังจากวงการเกมเข้าสู่ยุคแผ่น DVD บางเกมจะแถมเกมเวอร์ชัน Demo ให้เล่นฟรีภายในเกม หรือง่าย ๆ จะเรียกว่าเกมซ้อนเกมก็ว่าได้
ปัจจุบัน เนื่องจากระบบอินเทอร์เน็ต กลายเป็นสิ่งที่ทุกคนสามารถใช้งานได้ ทำให้นักพัฒนาเกม กับตัวแทนจำหน่าย เริ่มหันมาใช้วิธีแจกเกมเวอร์ชัน Demo ด้วยการปล่อยให้ดาวน์โหลดฟรีผ่านเว็บไซต์ทางการ หรือหน้าร้านค้าในแพลตฟอร์มต่าง ๆ
ถึงอย่างไรก็ตาม หากเปรียบเทียบระหว่างเกมยุคอดีตกับเกมยุคปัจจุบัน ผู้เล่นสังเกตว่าหลายเกม ไม่ว่าเป็นเกมประเภท AAA หรือเกมอินดี้ในยุคนี้ เริ่มไม่มีการผลิต หรือปล่อยเกมเวอร์ชัน Demo ให้ดาวน์โหลดลองเล่นอีกต่อไป ทำไมจากที่เกมเวอร์ชัน Demo มีเคยมีจนล้น กลายเป็น “ว่างเปล่า” แทบไม่มีให้เล่นอีกต่อไป ทางนักวิเคราะห์ มีคำตอบให้คุณ
นักวิเคราะห์ชี้ เกมเวอร์ชัน Demo อาจส่งผลเสียกว่าที่หลายคนคาดไว้
อย่างที่เกมเมอร์หลายคนทราบกันดี วิดีโอเกมยุคนี้ใช้ต้นทุนการสร้างที่มหาศาล บางเกมใช้งบประมาณการสร้างที่แพงเทียบเท่ากับการผลิตภาพยนตร์ระดับ Blockbuster เรื่องหนึ่ง ฉะนั้นการใช้ต้นทุนอย่างประหยัด ไม่ผลาญงบประมาณอย่างสิ้นเปลือง รวมถึงลดความเสี่ยงจากการขาดทุน จึงเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการสร้างเกมยุคนี้
อ้างอิงจาก Jesse Schell นักวิเคราะห์ธุรกิจเกม กล่าวสัมภาษณ์ในงาน DICE 2013 ชี้ว่าการปล่อยให้ดาวน์โหลดเกมเวอร์ชัน Demo ให้เล่นฟรี จะส่งผลกระทบทำให้ยอดขายเกมลดลง และส่งผลเสียมากกว่าผลดี
Schell ชี้ว่าการผลิตเกมเวอร์ชัน Demo ให้มีคุณภาพถูกใจเหล่าเกมเมอร์ จนต้องตัดสินใจซื้อเกมทันทีนั้น เป็นสิ่งที่ทำได้ยากมาก นอกจากนี้ เนื่องจากเกม Demo ได้จำกัดคอนเทนต์หลายส่วน อาจจะทำให้ผู้เล่นรู้สึกไม่ประทับใจกับตัวเกม ทั้งที่ยังมีฟีเจอร์อีกหลายอย่างได้เปิดให้เล่นผ่านเกมเวอร์ชันเต็ม
เกมเวอร์ชัน Demo ส่วนใหญ่ มักเป็นด่านในช่วงแรกที่เน้นสอนวิธีเล่น การทำความเข้าใจเกี่ยวกับ UI และนำเสนอโลกภายในเกมเป็นหลัก ทำให้บางคน อาจรู้สึกเบื่อหน่ายจากการเล่นเกมเวอร์ชัน Demo เพราะมีระบบเกมเพลย์ไม่น่าสนใจ หรือมีคอนเทนต์ที่ไม่เป็นไปตามที่คาดหวังไว้ ส่งผลทำให้เกมเมอร์ตัดสินใจไม่ซื้อเกมเวอร์ชันเต็ม เพราะพวกเขาไม่ได้รับความประทับใจจากการเล่นเกมเวอร์ชัน Demo
แม้พวกเขาทราบดีว่าเกมเวอร์ชัน Demo เป็นเพียงแค่เมนูออเดิร์ฟไว้ทานเล่น เพื่อรอมื้ออาหารใหญ่ แต่ถ้าหากอาหารออเดิร์ฟไม่ถูกปาก ก็ทำให้เกิดความสงสัย หรือไม่ไว้ในใจในความอร่อยของมื้ออาหารใหญ่ได้ทันที
แต่ทีมพัฒนาเกมก็พยายามแก้ไขให้เกม Demo มีความน่าสนใจมากขึ้น ด้วยการพัฒนาเป็นเกมใหม่ไปเลย เช่น P.T. (Playable Teaser) เกมสยองขวัญเล่นฟรี ที่ความจริงแล้วเป็น Demo ของ SILENT HILLS กำกับโดย Hideo Kojima ซึ่งเนื้อหาของเกม ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับเนื้อหาหลัก หรือ Capcom ได้สร้าง Resident Evil 7 Teaser: Beginning Hour เกมเวอร์ชัน Demo ขนาดเล็ก ที่เล่าเรื่องก่อนเกิดเหตุการณ์ภาคหลัก
หรือแม้กระทั่ง Mafia II เวอร์ชัน Demo นำเนื้อหาช่วงกลางเกม ซึ่งเป็นช่วงที่สตอรี่กำลังเข้มข้นดุเดือด มาปล่อยให้เกมเมอร์ได้ลองเล่นฟรี แล้วจบตอนอย่างค้างคา เพื่อสร้างแรงดึงดูดให้ผู้เล่นอยากซื้อเกมเวอร์ชันเต็ม แต่ถึงอย่างนั้น การดัดแปลงเกมเป็นเวอร์ชัน Demo หรือสร้างเกม Demo ขึ้นมาใหม่ มันต้องใช้พลังงานกับเงินในการพัฒนาเพิ่มเติม รวมถึงไม่ได้การันตีว่าการปล่อยเกมเวอร์ชัน Demo จะทำให้ทุกคนเกิดความประทับใจในตัวเกมจนต้องซื้อมาเล่นให้ได้
นอกจากนี้ การปล่อยตัวอย่าง Demo แบบไม่สามารถเล่นได้ (Non-Playable) เช่น การโชว์วิดีโอ Trailer สามารถสำรวจความประทับใจของเหล่าเกมเมอร์ได้ง่ายกว่า ใช้ต้นทุนถูกกว่าการผลิตเกม Demo รวมถึงมีผลลัพธ์ที่ค่อนข้างชัดเจน จากการคำนวณยอดแสดงความเห็น ยอดวิว และอัตราการกด Like:Dislike ทำให้การพัฒนาเกมเวอร์ชัน Demo นอกจากส่งผลเสียต่อยอดขายแล้ว มันเป็นการลงทุนทั้งเงินกับพลังงานที่ไม่คุ้มค่าสักเท่าไหร่นัก
Demo ยังไม่หายไปไหน เพียงแค่ทีมงานหันไปใช้ทางเลือกอื่นที่ดีกว่า
แต่แน่นอน เกมเวอร์ชัน Demo ไม่ได้หายจากวงการเกมไปไหน เพราะเกมอินดี้บางเกม มีการปล่อยให้ดาวน์โหลดเวอร์ชัน Demo เพื่อพิสูจน์ให้เห็นว่าเกมของเขามีดี หรือแม้กระทั่งเกมเน้น Multiplayer หลายเกม และเกมเน้น Singleplayer บางเกม มีการเปิดช่วง Open Beta Test ให้ทุกคนสามารถลองเล่นเกมที่ยังพัฒนาไม่เสร็จสมบูรณ์ และไม่มีการจำกัดฟีเจอร์ เพื่อทีมงานได้รับข้อเสนอแนะจากผู้เล่น แล้วปรับปรุงเกมให้ดีขึ้นในเวอร์ชันสุดท้าย
หรือบางทีมพัฒนาเกม หันมาใช้วิธีเปิด Early Access ให้ผู้เล่นซื้อเกมเวอร์ชันไม่สมบูรณ์แบบในราคาถูกกว่าปกติ พร้อมสัญญาว่าทุก Patch ทุกอัปเดต จะมีการปรับปรุงคุณภาพเกมโดยรวมให้ดีขึ้น พร้อมเพิ่มคอนเทนต์ใหม่ ๆ ที่น่าสนใจ หากเกมเวอร์ชันสุดท้าย (หรือ 1.0) วางจำหน่ายอย่างเป็นทางการแล้ว คนที่ซื้อเกมเวอร์ชัน Early Access มาอยู่แล้วจะได้รับการอัปเกรดฟรี ไม่ต้องเสียเงินซื้อเกมใหม่อีกรอบ
นอกจากนี้ ร้านค้าในแพลตฟอร์มวิดีโอเกมหลายแห่ง เริ่มใช้นโยบายให้ผู้ใช้สามารถขอคืนเกม แล้วรับเงินคืนเต็มจำนวนได้ หากผู้ใช้รู้สึกไม่ประทับใจกับเกมที่ซื้อมา โดยมีเงื่อนไขว่าเกมที่คืนจะต้องเล่นไม่เกินจำนวนชั่วโมงที่กำหนดไว้ และห้ามใช้จ่ายเงินในร้านค้า Microtransaction ในเกม แม้แต่เหรียญฯ เดียว
ด้วยทางเลือกการให้ทดลองเล่นเกมที่มีมากขึ้น ก็ดูเหมือนว่าเกมเวอร์ชัน Demo จะได้รับความนิยมลดลง เพราะทีมงานมองว่ามันไม่คุ้มค่า และไม่ได้การันตีว่าจะทำให้ผู้คนหันมาสนใจอยากซื้อเกมมากขึ้นอย่างเห็นชัด แต่ถึงอย่างนั้น เกมเวอร์ชัน Demo ก็ยังคงเป็นสิ่งที่เกมเมอร์หลายคนจดจำได้ เพราะหากไม่มีเกม Demo ก็อาจทำให้พวกเขาไม่รู้จักหลายเกมจนถึงทุกวันนี้ จึงไม่แปลกใจที่หลายคนจะพยายามเรียกร้องให้ทีมงานหันมาสร้างเกมเวอร์ชัน Demo มากขึ้น เพื่ออนุรักษ์มันให้อยู่ในวงการเกมอีกนานหลายปี
แหล่งที่มา: GamePressure, Puzzle Clubhouse’s Jesse Schell – Full Keynote Speech – D.I.C.E. SUMMIT 2013
