บทเปรียบเปรยจากวรรณกรรมโลกสู่การตีความใหม่ผ่านโลกหลังหายนะ
ไซอิ๋วคือหนึ่งในวรรณกรรมเอกโลกประพันธ์โดยอู๋ เฉิงเอินที่ทุกคนคุ้นหู ควบคู่ไปกับสามก๊ก ซ้องกั๋ง และความฝันในหอแดง บรรยายการผจญภัยของพระหนุ่มกับเหล่าสานุศิษย์ในเส้นทางแห่งการอัญเชิญพระไตรปิฎก สิ่งเหล่านี้คือเรื่องคุ้นเคยที่หลายคนได้ผ่านหูผ่านตามาเมื่อครั้งวัยเยาว์ ผ่านการเล่าในรูปแบบที่แตกต่างกันไปในแต่ละยุคสมัย ตั้งแต่นิยายภาพไปจนถึงภาพเคลื่อนไหว
Enslaved: Odyssey to the West ถูกพัฒนามาให้ยลโฉมบนเครื่องคอนโซลในปี 2010 ก่อนที่จะถูกเผยแพร่มาสู่ PC ในปี 2013 ในระบบการเล่นแบบ Third Person Adventure ที่มีฉากหลังเป็นยุคหลังหายนะ (Post-Apocalypse) ว่าด้วยการเดินทางของตัวละคร Trip และ Monkey ผู้ถูกจองจำและต้องนำ Trip ไปส่งที่หมู่บ้านอย่างปลอดภัยด้วยเงื่อนไขเธอตาย เขาตาย
ดูจากชื่อก็รู้ได้ไม่ยากว่า Enslaved คือการตีความใหม่ของไซอิ๋ว ที่มีการเดินทางและผจญภัยเป็นแกนกลางของการเดินเรื่องหลัก คำว่า Odyssey ใน Odyssey to the West ก็เป็นการผสมผสานความเป็นตะวันออกและตะวันตกเข้าด้วยกันด้วยความที่ Odyssey มาจากชื่อมหากาพย์ที่ถูกประพันธ์โดย Homer ที่อิงมาจากการเดินทางตัวละครเอก Odysseus หรือ Ulysses อันใช้เวลายาวนานหลังจากเหตุสงครามกรุงทรอย อีกทั้ง Ulysses ยังเป็นชื่อนิยายที่เขียนโดย James Joyce หนึ่งในวรรณกรรมเอกโลกชิ้นสำคัญในสมัยใหม่
Enslaved บ่งบอกถึงการถูกทำให้เป็น “ทาส” ที่ไม่ได้เป็นมาแต่กำเนิด ไม่ได้เป็นลูกทาส แต่มีอิสระเสรีก่อนที่จะกลายมาเป็น “ทาส” ในภายหลัง อย่าง Solomon Northup ใน 12 Years a Slave เหมือนกับ “Monkey” หรือ “หงอคง” ที่ต้องหงอจากฝ่ามือพระยูไลหลังจาก่อความเดือดร้อนบนสรวงสวรรค์
แต่ Monkey ในฉบับตีความใหม่นี้นั้นไม่ได้มีที่มาที่ไปที่ชัดเจน การถูกจองจำโดย Trip ผู้เป็นตัวแทนของพระถังในร่างของหญิงสาวเป็นเรื่องของสถานการณ์และความจำเป็น ในการกลับไปสู่บ้านเกิดท่ามกลางบรรยากาศที่พร้อมจะถูกฆ่าอันตรธานหายไปได้โดยไม่มีใครสนใจจึงเป็นความจำเป็นของ Trip ที่จะต้องพึ่งบารมีของ Monkey เหมือนที่พระถังฯในต้นฉบับต้องหวังพึ่งพละกำลังของหงอคงก่อนที่จะไปขอความช่วยเหลือจาก Pigsy หรือโป๊ยก่ายที่เป็นเพื่อนพ่อของ Trip ที่คงความ “ม่อ” จากต้นฉบับได้ไม่เปลี่ยน
ไซอิ๋วต้นฉบับนั้นอ้างอิงจากเรื่องจริงของพระถังตัวจริง แต่พระถังตัวจริงเดินทางตัวคนเดียว สานุศิษย์ในนวนิยายจึงเปรียบเสมือนองค์ประกอบของพระถังที่สามารถตีความได้หลากหลาย เช่น ในการตีความทางศาสนามีการตีความให้เห้งเจียแทนปัญญา โป๊ยก่ายแทนศีล ซัวเจ๋งแทนสมาธิ มารวมกับตัวพระถังที่แทนขันติ แต่ใน Enslaved มีเพียงตัวละครที่เป็นตัวแทนของพระถัง เห้งเจีย และโป๊ยก่ายเท่านั้น ขาดซัวเจ๋ง
บทบาทของตัวละครซัวเจ๋งในบทประพันธ์ดั้งเดิมถือได้ว่ามีน้อยมาก ด้วยความที่เป็นตัวละครประเภท “ได้ครับพี่ ดีครับผม เหมาะสมครับท่าน” ที่ไม่ได้มีส่วนร่วมได้เสียกับกลุ่มเท่าใดนัก การถูกตัดออกไปจากเกมจึงเป็นเรื่องของการ “กระชับพื้นที่” พื้นที่ในการรับรู้ และจดจำ นำเสนอแต่เพียงความโดดเด่น
นอกจากนี้ การทำให้บทบาทของพระถังกลายเป็นสาวสวยอย่าง Trip ก็เป็นการท้าทายกลับขั้วอย่างหนึ่ง เพราะบทบาทของผู้หญิงในต้นฉบับนั้นถูกนำเสนอในฐานะอุปสรรค เช่นบทบาทของผู้หญิงหลายคนที่จ้องจะ “กิน” พระถังทั้งในทางตรงและทางอ้อม
ในยุคที่ทุกอย่างเต็มไปด้วยความพร้อม ความสำเร็จรูป สิ่งใหม่ๆอาจไม่จำเป็นต้องมาจากการมองหา แต่มาจากการทบทวน และท้าทายขนบเดิม อันจะนำไปสู่สิ่งใหม่ๆในการสร้างสรรค์ผลงานต่อไปที่ เทียบได้กับการเดินทางอันยาวนาน มีข้องแวะ มีหยุดพัก แต่ไม่มีการสิ้นสุด
